Planeto Astrolabium Ter ere van het aanstaande nieuwe milennium introduceerde Christiaan van der Klaauw in 1999 twee nieuwe modellen: de Astrolabium 2000 en de Planetarium 2000. Beide horloges vonden hun inspiratie in het meesterwerk Planeto Astrolabium, maar hadden desondanks toch jáááren van ontwikkeling gekost. De Planetarium 2000 was het kleinste planetarium ooit gemaakt, en het gold dan ook als een wereldprestatie van formaat in horlogeland. Samen met de eerder genoemde Astrolabium 2000 en de Eclips behoort het nog altijd tot de top 3 complicaties van Van der Klaauw en bij alledrie de horloges wordt gebruik gemaakt van geheel zelfontwikkelde modules – een respectabele prestatie. Onlangs presenteerde Van der Klaauw een nieuwe versie van de Planetarium, dus is het tijd voor een klein stuk achtergrond en geschiedenis:
Een vroege Planetarium met Glashütte Original uurwerk
In de eerste serie Planetarium bestond de mogelijkheid te kiezen tussen het welbekende ETA 2824 uurwerk en het kaliber 39 van –toen nog zelfstandig- Glashütte Original. In die tijd adverteerde Dhr. van der Klaauw met de slogan "Hollands vernuft met Zwitserse precisie”, wat niet helemaal goed viel in Duitsland; de toenmalige directeur van Glashutte Original, Dhr. Pfeiffer was hierdoor zo gepikeerd geraakt dat hij Christiaan hier op Baselworld 2000 op aansprak. Het gesprek liep vervolgens dusdanig uit de hand dat de samenwerking per direct werd beëindigt en dat er geen uurwerken meer uitgeleverd werden naar Friesland. Tevens bleek later dat de aandrijving van het kaliber 39 niet krachtig genoeg was voor de gecompliceerde Planetarium-module, aangezien de raderen vast konden komen te staan bij het verzetten van de tijd. De ETA was dus simpelweg de meest geschikte keus en bovendien (niet onbelangrijk) was dit uurwerk goed verkrijgbaar.
Planetarium met ETA uurwerk
In deze eerste serie kon er ook gekozen worden uit twee kastmaterialen (staal of rosé goud) en twee wijzerplaat-varianten. De eerste wijzerplaat had een gladde buitenring met in het midden een geguillocheerde cirkel en geairbrushte Planetarium-ringen in het blauw. Bij de tweede versie liepen denkbeeldige zonnestralen vanuit het centrum weg over de wijzerplaat, met Planetarium-ringen die van licht naar donker liepen. Het horloge groeide zogezegd uit tot een regelrechte klassieker en misschien wel het meest significante horloge wat ooit van Nederlandse bodem is gekomen.
Planetarium wijzerplaat 1
Planetarium wijzerplaat 2
In 2009 werd het jubileum van Christiaan van der Klaauw gevierd, die inmiddels 35 jaar als klokken en horlogemaker aan het werk was. En wat is er dan beter dan een speciale Planetarium? Samen met nieuwe mede-eigenaar Daniel Reintjes werd een gelimiteerde versie ontwikkeld. Bij dit model was de wijzerplaat volledig blauw met diepe reliëf banen, die werden onderbroken door drie cirkels: één voor de datum, één voor de maand en de middelste voor de speciale jubileum-patch. Voor het eerst wordt hier ook gebruik gemaakt van ‘nieuwe’ (want vintage) basisuurwerken, te weten het kaliber AS 1151. Dit uurwerk (tikgetal 28.800, fijnafstelling en geschroefde balans) zullen we in de toekomst in meer topmodellen tegen gaan komen. Overigens had dit tot gevolg dat de gehele Planetarium-module opnieuw moest worden ontworpen, getest en gefabriceerd! In overleg met Amsterdam Watch Company werd besloten om een oplage van 35 stuks uit te brengen, waarvan de eerste vijf in platina en de overige in rosé.
De eerste versies
Het nieuwe uurwerk
Prototype wijzerplaten in detail
De officiële introductie van deze Jubileum Planetarium vond plaats op de AWco-stand bij Juwelen in het Amstel 2009. De deadline leek niet gehaald te worden: het horloge was nog in ontwikkeling en helaas waren enkel nog computertekeningen beschikbaar. Maar op de dag van de opening bracht een van Van der Klaauws naaste medewerkers, Holke Dijkman, ons twee dummie-modellen! Gelukkig maar, want mede hierdoor konden wij een bestelling noteren voor platina 1/5! Later die dag werden ook nog opties gedaan op platina 2/5 en 3/5: ook deze Planetarium was dus weer een schot in de roos.
Verschillende versies in verschillende stadia van ontwikkeling
Inmiddels heeft eerste levering (nummer 3/5) plaatsgevonden, wat een bijzonder trots moment voor zowel het team van Christiaan van der Klaauw als dat van Amsterdam Watch Company. Het model verschilt op verschillende punten van het horloge wat op Juwelen in het Amstel werd getoond: kleur van de wijzerplaat is gewijzigd van blauw naar grijs en de cirkelvormige banen zijn beter verdeeld ten opzichte van de wijzerplaat. Dankzij Holke liggen de schijven van het Planetarium nu bovendien verdiept, wat een bijzonder 3d-effect creëert. De planeten zijn nu handgedraaide metalen bolletjes, anders dan de ceramische kogeltjes op de standaardversie. Anders dan het prototype dus, maar vele malen mooier en nu helemaal ‘af’!
De laatste versie
Een belangrijke mijlpaal die de vermelding waard is, is de productie van deze wijzerplaat: waar deze eerst in samenwerking met een Duitse fabrikant werden gemaakt, wordt inmiddels 80% hiervan in eigen beheer gemaakt. Het vergde enige stevige investeringen (computergestuurde freesmachines) maar het bleek de moeite waard: de afwerking kan nu nóg strakker en de kwaliteit is compleet in eigen handen.
Voor 2010 is ook de standaard-Planetarium gewijzigd en deze is zowel in de folder als op de website te bewonderen. Het model is nu opgenomen in de Masterpiece-collectie, naast de Astrolabium, Venus en de Eclips. Standaard zijn nu het AS uurwerk (rosé-verguld) en gouden rotor ( met gravures door meestergraveur Benzinger). De stalen modellen zijn niet meer opgenomen in de collectie, zodat er alleen nog gekozen kan worden tussen een rosé-gouden of platina model. De klassieke wijzerplaat blijft overigens gewoon leverbaar. Met het nieuwe logo als klap op de vuurpijl is de Planetarium helemaal klaar voor een nieuw decennium!
Het catalogus-shot!
Tekst Roel van den Haak & Dale Vito Boom
